U Kalendaru zdravlja, svaki 29. oktobar je posvećen najčešćem neurološkom oboljenju – moždanom udaru. Ovo je prilika da se još jednom podsetimo na značaj prevencije moždanog udara, lečenje i podršku pacijentima uz savete prim. dr Mihaila Mirkovića, načelnika Službe za neurologiju Zdravstvenog centra Valjevo. Prim. dr Mihailo Mirković napominje da se i kod mlađih pacijenata sve češće sreću i prepliću klasični faktori rizika za nastanak moždanog udara.
foto:AI
Godišnja incidenca oboljevanja je od 150 do 200 moždanih udara na 100 hiljada stanovnika. Činjenica je da se nakon 55 godine života udvostručuje rizik za oboljevanje i samim tim broj obolelih, ali u kliničkom radu neurolozi sve češće viđaju i ljudi ispod 50 godina. Za razliku od starije populacije, kod koje je glavni uzrok nastanka ateroskleroza i klasični faktori rizika povišen krvni pritisak, šećerna bolest, pušenje, način života, kod mlađe populacije uzrok moždanog udara su takozvani ređi uzroci. Prema statistici od ukupnog broja obolelih od akutnog moždanog udara, jedna trećina na žalost izgubi bitku sa bolešću, jedna trećina ostane sa invaliditetom, a jedna trećina se uspešno izleči.
- Radi se na tome da se produži takozvani vremenski prozor odnosno vreme za koje se može dati neka efektivna Samim tim se radi na usavršavanju i lekova. Imamo tu neki napredak da više nije period od četiri ipo sata kada se mogao uključiti taj lek koji vrši rekanalizaciju zapušenog krvnog suda, nego se to produžava na 24 sata. Tu nam mnogo pomažu neke nove metode snimanja gde mi možemo videti sačuvanu zonu mozga na koju se još može uticati. Akcenat je i na mehaničkoj rekanalizaciji da se može tromb izvaditi iz krvnog suda i uspostaviti normalan krvotok u mozgu – rekao je prim. dr Mihailo Mirković.
Najveći broj moždanih udara 70% su aterotrombotički odnosno usled skleroze krvnih sudova, u kombinaciji sa klasičnim faktorima rizika kao što jepovišen krvni pritisak koji se zapostavlja, poremećaj metabolizma lipida i šećera, pušenje cigareta.
- Mi to sve češće viđamo i kod mlađih pacijenata takozvanih mladih vaskularaca kod kojih već imamo praktično razvijenu aterosklerozu. Ono što često viđamo jested a u starijoj populaciji, preko 70. godine života negde oko 25% su te ne prepoznate ili prepoznate ali neadekvatno lečene srčane aritmije kao uzrok. Tu treba vršiti prevenciju moždanog udara tako što se daje antikoagulantna terapija. Insistira se na lečenju i prevenciji kako se ne bi desio kardioembolijski moždani udar. Mozak sam po sebi je komplikovan organ pa su samim tim i neurološke bolesti najsloženije. Moždani udar je najčešći uzrok invalidnosti u starijem životnom dobu. Zbog toga je bitno da se pacijenti pravovremeno jave, kako bi pravovremeno davanje lekova poboljšalo stanje pacijenata, jer nakon neurološkog lečenja na odeljenju, svoju rehabilitaciju nastavljaju uz fizijatra i fizioterapeute jer adekvatan fizikalan tretman znatno utiče na oporavak pacijenta – rekao je prim.dr Mirković podsećajući na prve znake akutnog moždanog udara koji zavise od toga koji deo mozga je zahvaćen da li je u pitanju govor, nestabilnost, oduzimanje jedne strane tela, izmena vidnog polja.
Prevalencija svih bolesti je uvećana, a akutni moždani udar se češće sreće i kod mlađe populacije pre svega što su dijagnostici dostupnije nove metode. U budućnosti je u planu reorganizacija jedinice za moždani udar u Službi za neurologiju ZC Valjevo kako bi se napravila konekcija sa timom lekara koji rade mehaničku rekanalizaciju.